Üye
(200 Puan)
|
Cinsiyetçi Söylemler, Deyişler ve Daha Fazlası:
``Kız gibi``: Kullanılmamış, yeni bir eşyayı betimlemek için kullanılan cinsiyetçi bir deyiş.
``Alma soysuzun kızını, sürer anasının izini.``
``Bekar gözüyle kız alma, yaya gözü ile at alma.``
“Kız evi, naz evi.”
“Erkekliğe sığmamak.”
“Erkeklik sende kalsın.”
“Adam etmek”
“Adam olana çok bile.”
“Adam yerine (hesabına) koymak.”
“At, adımına göre değil, adamına göre yürür.”
``Dişi köpek kuyruk sallamazsa,erkek köpek yanaşmaz.``
``Kadın erkeği rezil de eder, vezir de.``
``Karı gibi konuşma!``
``Avrattan vefa, zehirden şifa``
``Anasına bak, kızını al; kenarına (kıyısına, tarağına), bak bezini al.”
``Anam avradım olsun.``
‘’Benimde anam, bacım var.’’
Yukarıdaki örneklerde olduğu gibi,zaten bildiğimiz tartışmayada çok açık olmayan pek çok söyleyiş mevcut.Kadının toplumsal rolünü belirlemeye çalışan ve yüklediği bu rolü aşağılayan pek çok cinsiyetçi yaklaşımla karşılaşmak mümkün. Bir işi doğru düzgün yapabilmeyi anlatan çoğu deyiş ``adam`` ya da ``erkek`` olmakla ilgiliyken, beceriksizce yapılan ve yapılmaması gereken çoğu şey ``kadın`` olmakla ilgili. Birde bunun bayan versiyonu var. Kadın olmak o kadar ``kirli``ki insanlar kadın kelimesini kullanırken oldukça çekingen olabiliyor bu nedenle ``bayan`` demek daha rahatlatıcı bir bölgede kalıyor. Kadın ve erkek cinsiyet tanımlamaları için kullanılan iki terim. Bay/bayan ise biraz daha saygı ve hitap anlamı katan bir ikili. ``Bayan`` kullanımındaki sıkıntı ise saygı niyetiyle değil türkçedeki kız/kadın ayrımına yüklenmiş bekaret anlamından kaçınmak için kullanılıyor olması. Kız/ kadın kavramları bekaret için değilde aynı oğlan/erkek deki gibi bedensel gelişim ve yetişkinlik çocukluk ayrımında kullanılıyor olsaydı, ``kadın`` demeye korktuğu için kimse bayan kelimesi kullanma zorunluluğu hissetmezdi. Bizde kadınlığın ``kirlenmişliği``nin gölgesinde BAYANLAR REYONU(erkek reyonu-baylar reyonu yok)/ BAYANLAR TUVALETİ / BAYANLAR KLUBÜ/BAYANLAR LİGİ(baylar ligi yok) BAYAN DOKTOR/ BAYAN ÖĞRETMEN / BAYAN TERCİHİMİZDİR gibi kadını örtbas eden etiketlerle karşılaşmazdık.
Biraz oradan biraz buradan karışık bir yazı oldu farkındayım ama asıl değinmek istediğim mesele şu; bu tarz ayrımcılık/cinsiyetçilik içeren söylemleri genelde toplumun baskın erkek kesiminden ya da heteronormatif yapıda kalıplaşmış kadın kesiminden duyarız ve algımız genelde bunun erkeğin kadını aşağılaması ve kadınında buna bir nebze izin vermesi yönünde olur; bana ilginç gelen kısım bu tarz söyleyişleri lezbiyenlerinde kendi içinde bu kadar düşünmeden rahatça kullanabilmeleri. Bir kadının kendisininde bir kadın olduğunu unutup( kendini bir kadın olarak görmüyorsa iş değişir fakat yinede karşıdakine saygısızlıktır) yine kadını aşağılayan söylemlerde bulunmasını anlayamıyorum. Çok karşılaşırız mesela, lezbiyenlerin bir kısmında adam olmaya fena takmışlık durumu vardır, 10 cümleden 9 u ben şöyle bir adamımda, seni adam yerine koyduk da meğer adam değilmişsinde vs diye gider. Burada erkekliğe genelde dokunulmaz ince bir çizgi vardır; erkek olmayı gerektirecek biyolojik yapıya sahip olunmamışsa erkeklikten ziyade adamlığa vurgu çok olur böylelikle erkek olunduğu iddaa edilmez ama kesinlikle kadın olunmadığı vurgulanır, sıkıntı bu vurgu kadını ezerek yapılır. Erkeklikten biraz çekinme(ispat edilememe sorunundan kaynaklı) ama kadını olabildiğince erkekçe aşağılayarak ``adam``lığa yaklaşma mantığını ben anlayamıyorum. Bir lezbiyenin hatta herhangi bir lgbtq bireyinin ``...rezilde eder, vezirde(dikkat deyişin başında erkek kelimesi vardır ama lezbiyenlerce genelde erkeklik içeren deyimler o terim kullanılmadan kadını aşağılayan yarım cümleyle kullanılır,gerisini sen anlarsın edasyıla), ‘’Benimde anam, bacım var.’’, ‘’Dişi köpek kuyruk sallamadıkca…’’ gibi ayrımcı, kadının toplumsal kimliğini ezen kalıpları kullandığını gördükçe ne hissedeceğimi bilemiyorum..Hayır, bu tarz söylemlerde bulunan lezbiyen yada biseksüel kadınlar ve trans erkekler yeri geldimi toplumun biyolojik erkek kısmı tarafından ezildiğini ve bu konuda lgbtq mücadelesi verdiğinide söyler..Hem bu mücadeleyi verip hemde kadının toplumsal duruşunu bu kadar rahatça aşağışamak ve hatta kadın bedeninin metalaşmasına katkıda bulunan söylemlerde bulunmak bence bağdaşmıyor.Bazen aynı mücadeleyi vermediğimizi düşünmeme neden oluyor.Hatta hazır kadın bedeninin metalaşmasınada değinmişken, bazen bu sitede verilen haberlerin veriliş biçiminin –belki doğrudan kaynağından verilip aktarıldığı içindir- oldukça cinsiyetçi, nefret söylemci ve haber görsellerininde kadın bedenini metalaştırıcı olduğunu fark ettiniz mi? Sanki bu haberleri bir lezbiyen sitesinden değilde toplum bilincini kirletmeye yönelik dikkatsiz bir haber sitesinden okuyor gibiyim. Neyse..
( Karmaşıkca uzattığım bu yazıyı bitirirken, yazdıklarımın genelleme yapmak amacı taşımadığını ve tamamen kişisel gözlemlere dayandığını, amacımın saygısızlık etmek değil yapıcı eleştiride bulunmak olduğunuda belirtmek isterim.)
|
